Çanakkale geçilmez sözü kime aittir? İlber Ortaylı’nın anlatımıyla hikayesi

18 Mart Çanakkale Savaşı, hem dünya hem de Türk tarihinin en önemli ve stratejik savaşlarından biridir. Bu savaş sonunda Gelibolu Yarımadası'na İngiliz ve Fransız donanmalarının çıkartmalarını püskürterek düşmanı büyük hezimete uğratan Türk ordusu, dünyaya “Çanakkale geçilmez” sözünü söyletmiştir. “Çanakkale geçilmez” sözünün kime ait olduğu ile ilgili birçok tartışmalı görüş söz konusudur. İşte Prof. Dr. İlber Ortaylı'nın anlatımı ile "Çanakkale geçilmez" sözünün doğuşu...

“Düşman anlaşılan yer altında ve çok derinlerde mevzilenmişti. Karada Türklerin ve makineli tüfekleri ateşi, hiç dinmiyordu. Adeta askerlerim bir kâbusun pençesine yakalanmışlardı. Benim elimden ise çaresiz ve perişan bir halde olan biteni izlemekten başka bir şey gelmiyordu. “ General Hamilton yayımladığı hatıratına savaşla ilgili bu notları düşmüştü. Çanakkale geçilmez, sözü kime aittir detayları ve tarihine dair detaylar ile detayları öğrenelim.

Yine savaş sonrası, başta İngilizler olmak üzere, Avustralyalı ve Amerikan kaynakları İtilaf Devletlerinin yenilgisini, başarısızlığını örtbas etmek için Osmanlı’nın asker sayısını 500.000 kişi olarak göstermişti.

Oysa Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu’nun en yüksek asker sayısı Ekim 1915 yılında 310 bin er ve erbaş, 5 bin 500 subay olarak resmi kayıtlara girmiştir.

Dünya savaş tarihinin unutulmazları arasında yer alan Çanakkale Savaşı’nda ilerleyemeyeceğini anlayan düşman kuvvetleri tamamen geri çekilmek zorunda kalmıştır.

Öylece savaşan devletlerin Türk denizleri ve boğazlarındaki emelleri, Türklerin yüksek manevi gücü karşısında önce denizde, sonra da karada beklemedikleri bir yenilgiyle kalmış, tüm düşman kuvvetlerinin kazanmayı düşündükleri zafer Boğaz’da, Türk top ve mayınlarına, karada ise cesur Mehmetçiğin süngüsüne bırakarak çekilip gitmek zorunda kalmışlardır.

ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SÖZÜ KİME AİTTİR?

Dedik ya Çanakkale gerçek bir destandır. Onca teknolojik silahlara ve askeri üstünlüklerine rağmen yenilgiyi iliklerine kadar hissetmiş ve nihayetinde “Çanakkale geçilmez” sözünü yine kendileri ittifak kurdukları devlet yetkililerine söylemek zorunda kalmışlardır.

ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SÖZÜNÜ KİM, NE İÇİN SÖYLEDİ?

Tarihçi İlber Ortaylı “Çanakkale geçilmez” sözünün nasıl ortaya çıktığını anlatırken, “Savunma bizim işimiz” diyerek, Türk askerinin son derece dayanıklı ve tahammüllü olduğundan bahsetmişti.

Ortaylı, “Savunma bizim işimiz. Alman generaller Türk ordusunun başında bir bela. Bunların bazıları daha akıllıca adamlardır. Yabancı orduların komutanlarına orduyu teslim etmek çok akıllı bir iş değildir.

Ön tarafta Fransızlar, ‘Efendim biz kıyıları, Gelibolu’yu döveriz, siz ilerlersiniz, karaya da siz çıkarsınız.” dediler.

“Bayıldılar buna ama iş öyle olmadı. Fransız donanması çok ağır kayıplar verdi. 3 gemi tamamen saf dışı kaldı. Elizabeth bile yara alıp çekilmek zorunda kaldı. Dolayısıyla ‘Çanakkale geçilmez’ lafı oradan kaldı.

‘Çanakkale geçilmez’ lafını diyen biz değiliz. İngiliz Harp Kabinesi buna karar verdi, “Gelibolu ve Dardanel” geçilmez dendi” diye konuştu.

Çanakkale’nin doğu ve batı dünyasında önemli bir nokta olduğunu söyleyen Ortaylı, “Çanakkale Türk imparatorluğunun bir parça düzgün bir komuta altına girdiği vakit neler yapacağını gösterir. Asker son derece dayanıklı ve tahammüllüdür” demişti.

ÇANAKKALE GEÇİLMEZ SÖZÜNÜN ANLAMI

Bu sözün dilenirse sinema filmi bile çekilir. Biz Türkler, “Çanakkale Geçilmez” sözünden, Seyit Onbaşı gibi vatan sevdalısı, kahraman Mehmetçiğin çaba ve gayretiyle düşman gemilerini suya batırdığını hatırlıyoruz ve tüm dünyaya Çanakkale Boğazı’nı geçmenin imkânsız olduğunu bir kez daha hatırlatmış oluyoruz.