Sokak hayvanları yasası değişti! ‘Ötanazi’ kelimesi kanun teklifinden çıkarıldı
Sokak hayvanları yasasında sıcak gelişme yaşandı. Sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik yasa teklifinin 5. maddesinde yer alan “ötenazi” ibaresi, Meclis'te AK Parti Grubu’nun sunduğu önergenin kabul edilmesiyle metinden çıkarıldı.
Türkiye’de çok sayıda çocuk, yaşlı ve kadının ölümüne yahut yaralanmasına yol açan sahipsiz saldırgan sokak köpeklerine ilişkin yasa teklifinde yeni bir gelişme yaşandı.
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik kanun teklifi görüşmelerinde 5. maddede yer alan “ötenazi” ibaresi, AK Parti Grubu’nun önergesiyle metinden çıkarıldı.
GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR!
Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşmeleri TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda sürüyor. Görüşmelerde AK Parti tarafından verilen değişiklik önergesiyle kanun teklifinin 5. maddesinde yer alan “ötenazi” ibaresi metinden çıkarıldı.
Kanun teklifinin 13’ncü maddesinin birinci fıkrasından önce gelmek üzere, ‘Bakımevlerine alınan köpeklerden insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlarına ‘Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9’ncu maddesinin 3’ncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır’ ibareleri eklendi. Atıf yapılan kanun ise şöyle:
“ÖTENAZİ VETERİNER HEKİM GÖZETİMİNDE YAPILABİLİR”
“Hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.”
5. maddesi kabul edilen yasa teklifinin diğer maddeleri görüşülmeye devam ediyor.
SOKAK HAYVANLARI YASASI
Sokak köpeklerinin artan nüfusunu kontrol altına almayı, toplum sağlığı ve güvenliğini amaçlayan 17 maddelik Sokak Hayvanları Yasa teklifinde belediyelere; kuduz, sahiplenilmesi yasak ırklar, bulaşıcı ve tedavi edilemeyen hastalık taşıyan hayvanların uyutulma yetkisi veriliyor.
İnsan, hayvan ve çevre sağlığını kontrol altına alma amacıyla tasarlanan Sokak Hayvanları Yasası’nın maddeleri ise dikkat çekiyor.
SAHİPLEDİĞİ HAYVANLARI TERK CEZA
Uygulamayı gerçekleştirmeyen yetkililere 2 yıla kadar hapis cezası verilebilecek. Teklifle evcil hayvanlarını terk edenlere ve sahipsiz hayvan popülasyonunu artıranlara da ceza kesilecek Sahiplendiği köpeği sokağa bırakanlar, hayvan başına 60 bin lira ceza ödeyecek, köpekleri şehir dışındaki boş arazilere bırakan belediye ya da derneklere de hayvan başına 50 bin lira ceza uygulanacak.
Düzenlemeye göre başıboş sokak köpekleri kısırlaştırılacak, aşıları yapılacak, sahiplendirilinceye kadar bakımları barınaklarda sağlanacak. Görüşmeler sırasında verilen önerge ile teklif metninden “ötenazi” kelimesi çıkarıldı. Bunun yerine “Veterinerlik Hizmetleri Kanunu’nun 9’uncu Maddesi’nin 3’üncü Fıkrası’nda yer alan hükümler uygulanır” ifadesi metne eklendi.
17 MADDELİK YASANIN BAŞLIKLARI
Sahipli/Sahipsiz Hayvan: Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanında sahipli ve sahipsiz hayvan bilgileri kayıt altına tutulacak.
Kısırlaştırıldıktan Sonra Alınan Yere Bırakılması: Sokak Hayvanları Yasası’na göre kedi ve köpeklerin kısırlaştırıldıktan sonra alınan yere geri bırakılması metodu kaldırılarak, kısırlaştırılan hayvanlar bakımevlerinde sahiplendirilinceye kadar rehabilite edilecek.
Sahipsiz Hayvanların Yaşamları Desteklendirilmelidir Maddesi: Sahipsiz hayvanların yaşamları desteklendirilmelidir maddesi yürürlükten kaldırılarak sahiplenilmeyen ve güçten düşmüş hayvanların uyutulması yer alıyor.
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Teşviki: Kar amacı gütmeyen gerçek ve tüzel kişiler başıboş sokak hayvanlarının sahiplenilmesi için yerel yönetim ve gönüllü kurumların işbirliği ile hayvan bakımları ve tedavilerini sağlayacak.
Ötenazi: Hayvan bakımevlerinde bulunan; saldırgan, rehabilite edilemeyen, yasak ırk ve bulaşıcı hastalık riski taşıyan sokak hayvanları yerel yönetimler tarafından ötenazi yöntemiyle uyutulacak.
Sahipsiz Hayvanlar Sahipleninceye Kadar Hayvan Bakımevinde Kalacak: Sahipsiz sokak hayvanları sahipleninceye kadar hayvan bakımevi bünyesinde rehabilite edilecek.
Yerel Yönetimlere Yapılacak Desteğin Kapsamı Genişletilecek: İnsan, hayvan ve çevre sağlığını korumak amacıyla yerel yönetimler, ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik amaçlı mali destek sağlanarak; hayvan bakımevleri, hastaneleri, ameliyathaneleri kurulacak.
Hayvanları Koruma Hükümlerine Aykırı Hareket Edenlere Ceza: Sahiplenilen hayvanlara zarar veren ve bakımını ihmal eden kişiler, denetlenerek hayvanlarına el koyma şartıyla çeşitli cezalar uygulanacak.
Terk Edilen Hayvanlar İçin Para Cezası Verilecek: Sokak Hayvanları Yasası’na göre sahiplenilen hayvanların sokağa bırakılması durumunda 60 bin lira idari para cezası uygulanacak.
Hayvan Bakımevleri Belediyeler Tarafından Kurulacak: Nüfusu 25 bini aşan belediyeler; sahipsiz, güçten düşmüş ve tehlikeli sayılan hayvanların bakımı belediyeler tarafından yapılacak. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler, sahipsiz sokak hayvanlarını en yakın hayvan bakımevine götürecek.
Ödemeler Başka Bir Amaç İçin Kullanılmayacak: Belediyelere hayvan bakımı için Bakanlık tarafından sağlanan mali desteğin başka bir amaç için kullanıldığı tespit edilmesi durumunda belediye başkanı ve yetkililerine hapis cezası verilecek.
Bakımevleri İyileştirilecek: Belediyeler 31 Aralık 2028 tarihine kadar hayvan bakımevi koşullarının iyileştirilmesinden sorumlu olacak.
Hayvan Bakımına Bütçe Ayrılacak: Sokak Hayvanları Yasası gereğince belediyeler son bütçe gelirinin binde 5’ini hayvan bakımı ve tedavisi için ayıracak.
Dijital Kimliklendirme: Kedi ve köpek sahipleri 2025 yılına kadar hayvanlarını dijital kimlik (çiple) kayıt altına aldırmak zorunda olacak.
Yerel Hayvan Koruma Görevlilerine İlişkin Hüküm: Sokaklarda hayvan kalmaması amacıyla hazırlanan Sokak Hayvanları Yasası’na göre yerel hayvan koruma görevlilerine ilişkin hüküm yürürlükten kalkacak.
HANGİ MADDELER KABUL EDİLDİ?
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda 18 saat süren görüşmelerin ardından Sokak Hayvanları Yasası’nda üç madde kabul edildi. Bu maddeler;
MADDE 1- 24/6/2004 tarihli ve 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kanunun amacı;” ibaresinden sonra gelmek üzere “insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 2- 5199 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (j) bentleri aşağıdaki şekilde ve (k) bendinde yer alan “ve hayvanların rehabilite edileceği” ibaresi “, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği” şeklinde değiştirilmiştir.
“f) Sahipsiz hayvan: Sahipli hayvanlar dışında kalan evcil hayvanları,
1. j) Sahipli hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan ve Bakanlık veri tabanına kaydedilen ev hayvanlarını,”
MADDE 3- 5199 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi yürürlükten kaldırılmış ve (d) bendinde yer alan “hayvanlara bakan veya bakmak” ibaresi “hayvanları sahiplenmek” şeklinde, (j) bendinde yer alan “ve güçten düşmüş hayvanların korunması” ibaresi “hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları” şeklinde değiştirilmiştir.
4. MADDE KABUL EDİLDİ
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda sahipsiz sokak hayvanlarına ilişkin süren görüşmelerde AK Parti grubunun 4’ncü madde üzerinde sunduğu önerge kabul edildi.
AK Parti Grubu’nun sunduğu önergeye göre sokaklardan toplanarak bakımevlerinde rehabilite edilen kedilerin sokağa salınması öngörülürken, köpekler ise bakımevlerinde kalacak.
SOKAK HAYVANLARI YASASI GEÇERSE NE OLACAK?
Sokak Hayvanları Yasası’nın kabul edilmesi halinde sokakta yaşayan hayvanlar için belirli bir bütçe ayrılarak belediyeler tarafından kurulan hayvan bakımevlerinde bakım ve tedavileri sağlanacak.
Rehabilite edilemeyen, saldırgan, yasak ırk ve bulaşıcı hastalık riski taşıyan hayvanlar belediyeler tarafından veteriner hekimler kontrolünde ötenazi yöntemiyle uyutulacak.
Kaynak: Türkiye Gazetesi