Dünya Sağlık Örgütü yetki sözleşmesi tartışmaları büyüyor! 4 ülkenin ardından Japonya da reddetti

Dünya Sağlık Örgütü'ne salgın hastalıklar karşısında daha hızlı ve daha etkili bir şekilde hareket etme yetkisi sağlayan anlaşma için bazı ülkelerde protestolar düzenlenirken tartışmaların fitili ateşleniyor. DSÖ'nün ülkelerin sağlık sistemi için istediği geniş yetki sözleşmesine Slovakya, ABD, Hollanda, İngiltere'nin ardından Japonya'dan da ret geldi.

194 üyesi olan Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO)  olası salgınlara hazırlanmak için yeni bir anlaşma üzerinde müzakere yürütüyor. Anlaşmada olası yeni pandemilerin önlenmesine ve aşıların adil dağıtımına yönelik maddeler üzerinde çalışıldığı biliniyor.

DSÖ Yetki Sözleşmesi, salgın hastalıkları önleme ve bunlara karşı koyma konusundaki küresel kapasiteyi güçlendirmeyi amaçlayan bir uluslararası anlaşmadır. Sözleşme, WHO’ya salgın hastalıklar karşısında daha hızlı ve daha etkili bir şekilde hareket etme yetkisi veriyor. İşte tam bu noktada Dünya Sağlık Örgütü bazı tartışmaların hedefi haline geliyor.

Bazı ülkeler, Dünya Sağlık Örgütü’ne  verilen yetkilerin çok fazla olduğunu ve ulusal egemenliklerini ihlal edebileceğini savunarak Yetki Sözleşmesi’ne karşı çıkıyor.  Sözleşmenin küresel sağlık güvenliğini iyileştirmeye yardımcı olacağını ve salgın hastalıklara karşı daha iyi korunmamızı sağlayacağını savunan ülkeler ise çoğunluğu oluşturuyor.

Dünya Sağlık Örgütü Yetki Sözleşmesi tartışmaları her geçen gün büyümeye başlarken 4 ülkenin ardından Japonya’dan da ret geldi. Japonya Sağlık Konseyi DSÖ ile imzalanması düşünülen Yetki Sözleşmesine karşı çıktı.

DSÖ’nün ülkelerin sağlık sistemi için istediği geniş yetki sözleşmesini daha önce Slovakya, ABD, Hollanda, İngiltere reddetmişti. Japonya Sağlık Konseyi’de sözleşmeyi reddettiğini açıkladı.

Japonya’da Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanlığı’nın basın toplantısında eş temsilci Chikatsu Hayashi’nin konuşması dikkat çekti. Yapılan basın açıklamasında “Fark ediyorsanız, karşı çıkıyorsanız, direniyorsanız tavrınızla bunu göstermelisiniz” ifadeleri kullanıldı.

Geçtiğimiz günlerde Japonya’da “Pandemi Sözleşmesi’nde değişiklik yapılmasına hayır” yazılı pankartla protestolar başladı. Katılımcılar, “Sağlığımızı rehin alan DSÖ zulmüne izin vermeyin” ve “Hükümet halka anlaşmayla ilgili bilgi vermemeli.” “sloganlarıyla  sokaklarda yürüdü.

Anlaşmayı sağlık bakanlarının katıldığı Dünya Sağlık Meclisi’ne sunmak için temsilcilere 27 Mayıs 2024’e kadar süre tanınıyor.

Yetki Sözleşmesi halihazırda henüz yürürlüğe girmedi. Sözleşmenin yürürlüğe girmesi için, en az 194 üye ülkenin 2/3’ü tarafından onaylanması gerekiyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün yetkilerinin orantısız bir şekilde arttırılacağı ve sağlıkla ilgili “acil durumlar” ile “salgınlar” çerçevesinde uluslar üstü tek yetkili kurum olacağı görüşü tartışma konusu oldu.

Bazı ülkelerde DSÖ’ye verilen yeni yetkilerle, ülkelere kendi belirlediği önlemleri uygulama zorunluluğu getireceği bu konuda tek karar mercii olacağı endişesi mevcut.