Suriye’yi kim ele geçirdi?

Suriye'de 2011'den bu yana devam eden iç savaş, HTŞ'nin Şam'ı ele geçirmesiyle yeni bir döneme girdi. Esad rejiminin düşüşü, uluslararası güçlerin ve yerel aktörlerin karmaşık bir oyununu ortaya koyuyor. Suriye'yi kim ele geçirdi, sorusu gündemde yerini aldı.

Suriye iç savaşının seyri, HTŞ liderliğindeki militan grupların 27 Kasım’da başlattığı operasyonla dramatik bir şekilde değişti ve 7 Aralık’ta Şam’ın ele geçirildiği açıklandı. Bu gelişmeler, Esad rejiminin ve müttefiklerinin Suriye’deki kontrolünü sorgulatırken, ülkenin geleceği hakkında birçok soru işareti doğurdu.

SURİYE’Yİ KİM KURTARDI?

Suriye’de uzun süredir devam eden iç savaşta, Esad rejimi özellikle İran, Rusya ve Hizbullah’ın desteğiyle ayakta kalmıştı. Esad’ın iktidarını sürdürebilmesi, bu üçlünün askeri ve lojistik desteğine bağlıydı. Ancak, son dönemlerde bu müttefiklerin kendi iç sorunları ve dış baskıları nedeniyle Suriye’ye odaklanamaması, Esad’ın düşüşüne zemin hazırladı. Melbourne Üniversitesi’nden Dara Conduit, bu müttefiklerin kendi çatışmalarıyla meşgul olmalarının Esad rejimini zayıflattığını belirtiyor.

Beşar Esad, Rusya’nın desteğiyle savaşın başından beri ülkenin büyük kısmını kontrol etmeyi başarmıştı. Ancak, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri yükümlülükleri ve İran ile Hizbullah’ın İsrail ile yaşadıkları çatışmalar, Suriye’deki desteklerinin azalmasına neden oldu. Bu durum, Esad’ın büyük bir müttefik kaybı anlamına geliyordu ve ordusunun moralini ve savaşma kapasitesini ciddi şekilde etkiledi.

SURİYE’Yİ KİM ELE GEÇİRDİ?

Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ), Suriye’nin kuzeybatısında, özellikle İdlib ve Halep bölgelerinde güçlü bir varlık göstermişti. Bu grup, Esad rejiminin zayıflamasını fırsat bilerek, 27 Kasım’da başlattığı operasyonla hızla ilerledi ve 7 Aralık’ta Şam’ı ele geçirdi. HTŞ’nin bu başarısı, Suriye’de rejim karşıtı güçlerin ne kadar etkili olabileceğini gösterdi.

Bu süreçte, Suriye ordusunun yıllarca süren savaşla büyük kayıplar vermesi ve askerlerin düşük maaşlar nedeniyle savaşma motivasyonunu kaybetmesi, HTŞ’nin ilerleyişini kolaylaştırdı. BBC’ye konuşan uzmanlar, askerlere yapılan son dakika zamlarının bile bu motivasyon kaybını tersine çeviremediğini vurguluyor. Esad’ın ordusunun dağılması ve muhalif güçlerin kontrolü ele geçirmesi, Suriye’nin geleceği hakkında belirsizlik yaratıyor.

İSRAİL SURİYE TOPRAKLARINI MI İSTİYOR?

İsrail, Suriye’deki iç savaşı uzun süredir kendi güvenlik çıkarları doğrultusunda izliyor. İsrail’in Suriye’deki İran ve Hizbullah varlığına karşı hava saldırıları düzenlemesi, bu iki gücün zayıflamasına ve dolayısıyla Esad rejiminin desteğinin azalmasına yol açtı. King’s College Üniversitesi’nden Profesör Michael Clarke, İsrail’in bu saldırılarla İran’ın etkisini azaltmayı amaçladığını belirtiyor.

Ancak, İsrail’in Suriye topraklarını doğrudan ele geçirme isteği olduğuna dair net bir kanıt bulunmuyor. Daha çok, İsrail’in stratejisi, Suriye’deki İran etkisini sınırlandırmak ve kendi sınırlarını güvence altına almak. Suriye’deki güç dengelerinin değişmesiyle, İsrail’in bu politikalarını daha da yoğunlaştırabileceği öngörülüyor. Bu durum, Suriye’nin geleceğinde İsrail’in nasıl bir rol oynayacağı sorusunu gündeme getiriyor.